Lice District from the First World War to the National Struggle


Abstract views: 232 / PDF downloads: 246

Authors

Keywords:

Caucasian, Al-Jazeera, mufti, fugitives

Abstract

Due to its geographical position, Lice has been a critically important town during the First World War and the National Struggle as well as in the earliest periods of history. Starting from Lice the number of those who participated in the battles in Çanakkale, Caucasian, Syria-Palestine, Iraq-Basra and HejazYemen Fronts during the First World War is not at all. While the region was going through one of the most chaotic times in history, the patriotic Liceans did not remain indifferent to the occupation of Bingöl, Bitlis and Muş next to it. During the years of the War of Independence, when a relentless example of resistance was exhibited for the liberation of the Turkish homeland, the Liceans, who tried to cope with a thousand and one difficulties, sided by Mustafa Kemal Pasha and his friends as much as they could. Despite the harmful structure created in the district center, a national organization could not be established. However, the people of Lice supported the national-religious organizations established by the notables and bureaucrats of Diyarbakır. The District Mufti of the period took an exemplary stance by signing the Ankara fatwa. Some of the soldiers of Liceli, the snake from the uninterrupted wars, deserted from the army. Therefore, it was very difficult to maintain order in Lice and its surroundings during the War of Independence. The appeals of some prestigious people in Hani and Kulp regions in favor of national resistance reduced the number of fugitives. Liceans, especially in Al-Jazeera and Western Fronts, resisted the enemy by taking sides with the national troops. 

References

Abakay, M. A. (1995). Diyarbakır Folklorundan Kesitler Celâl Güzelses Diyarbakır Halk Musikisi Üzerine İnceleme. Diyarbakır: Diyarbakır Belediyesi Yayınları.

Akçora, E. (1994). Van ve Çevresinde Ermeni İsyanları. İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı.

Akşin, S. (1983). İstanbul Hükümetleri ve Milli Mücadele. İstanbul: Cem Yayınları.

Atatürk, M. K. (2011). Nutuk. (Haz. Şefik Memiş ve İsmail Şen). İstanbul: Tıpkı Basım-Çevrimyazı.

Aytepe, O. (1998). Yeni Belgeler Işığında Kürdistan Teali Cemiyeti. Tarih ve Toplum, (174), 330-346.

Belli, Ş. (1959). Ağabeyim Mustafa Kemal. Ankara: Ayyıldız Matbaası.

Beysanoğlu, Ş. (1981). Atatürk ve Diyarbakır. Diyarbakır: Diyarbakır Üniversitesi.

Beysanoğlu, Ş. (1985). Diyarbakır’da Gömülü Meşhurlar. Ankara: Neyir Matbaası.

Beysanlıoğlu, Ş. (1986). Mustafa Kemal Atatürk’ün Diyarbakır’daki Kafkas Cephesi Komutanlığı. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 2(5), 487-505.

Beysanoğlu, Ş. (1987). Anıtları ve Kitabeleri İle Diyarbakır Tarihi. C. 2. Ankara: Diyarbakır Belediyesi.

Bozan, O. (2016). Milli Mücadele Döneminde Diyarbakır 1918-1923. Konya: Çizgi Kitabevi.

Bozan, O. (2019). Diyarbakır Kürt Teali Cemiyetinin Faaliyetleri. Tanzimat’tan Günümüze Diyarbakır. (Ed: Bozan O., vd). C. 2. Elazığ: Manas Yayıncılık.

Bulduk, A. (2004). El-Cezire'nin Muhtasar Tarihi. Elazığ: Fırat Üniversitesi Yayınları.

Cemilpaşa, E. (2018). Muhtasar Kürdistan Tarihi. Diyarbakır: Avesta Yayınları.

Cleveland, W. L. (2008). Modern Ortadoğu Tarihi. (Çev. Mehmet Harmancı). İstanbul: Agora Kitaplığı.

Çamsoy, Z. (2007). Milli Mücadele Dönemi’nde Kürdistan Teâli Cemiyeti (19181927). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü.

Çelik, R. (1999). Milli Mücadelede Din Adamları. C. 2. İstanbul: Emre Yayınları.

Çeliker, H. F. (1987). Bitlis’in Kurtuluşu ve Mustafa Kemal Paşa. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 3(8), 379-392.

Dilek, Z. (2002). Lice-Tarih, Genel Durum, Tarihi Eserler, Eshab-ı Kehf, Efsaneler, Biyografiler. Diyarbakır: Sena Ofset.

Erdeha, K. (1975). Milli Mücadele Vilayetler ve Valiler. Ankara: Remzi Kitabevi.

Ergin, C. (2008). Geçmişten Günümüze Liceli Âlimler. Dünden Bugüne Lice Sempozyumu, Mardin: Artuklu Üniversitesi Yayınları, 321-342.

Göldaş, İ. (1991). Kürdistan Teali Cemiyeti. İstanbul: Doz Yayınevi.

Göktürk, E. D. T. (2011). 1919-1923 Dönemi Türk Milliyetçilikleri. Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Milliyetçilik. C. 4. İstanbul: İletişim Yayıncılık.

Hakan, S. (2019). Türkiye Kurulurken Kürtler (1916-1920). İstanbul: İletişim Yayınları.

İğdemir, U. (1980). Atatürk’ün Yaşamı 1881-1918. C. 1. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayını.

Jaschke, G. (1991). Kurtuluş Savaşı ile İlgili İngiliz Belgeleri. (Çev. Cemal Köprülü). Ankara: TTK Basımevi.

Kabaklı, A. (1989). Temellerin Duruşması. İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları.

Karabekir, K. (2020). Kürt Meselesi. (Haz. Faruk Özerengin). İstanbul: Truva Yayınları.

Karatuma, S. (1971). Türk Silahları Kuvvetleri Tarihi. C. 3, 6. Kısım(1908-1920). Ankara: Genelkurmay Başkanlığı Harp Dairesi Yayınları.

Karpat, K. H. (2010). Osmanlı Nüfusu. İstanbul: Timaş Yayınları.

Kırkpınar, L. (2001). Türk Kurtuluş Savaşı’nda Türk Kadını. Yedinci Askeri Tarih Semineri Bildirileri, Ankara: Genelkurmay Basımevi.

Korkusuz, Ş. (1996). Arşiv Belgelerinde Son Devir Diyarbekir Uleması. İstanbul: Melissa Matbaası.

Mesut. A. (1992). İngiliz Belgelerinde Kürdistan 1918-1958. İstanbul: Doz Yayınevi.

Muğlu, İ. (2016). Birinci Dünya Savaşı’nda İngilizlerin Kürtlere Yönelik Politikaları. Kûtü’l-Amâre Zaferi’nin 100. Yılı Münasebetiyle I. Dünya Savaşı’nda Irak Cephesi Uluslararası Sempozyumu, 295-306.

Özköse, K. (2001). Seyid Ahmed eş-Şerif’in Anadolu’daki Milli Mücadeleye Katılışı ve Mustafa Kemal’i Desteklemesi. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 5(2), 317-328.

Sarıkoyuncu, A. (2012). Milli Mücadelede Din Adamları. C. 2. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.

Selvi, H., Cırık, B. (2014). Milli Mücadele Bitlis ve Çevresi (1918-1921). Akademik İncelemeler Dergisi, 9(1), 205-231.

Şahin, İ., Şahin, C., Şükür, İ. (2015). Ortadoğu’da Emperyalist Güçlerin Gizli Oyunu: Sykes-Picot Antlaşması. The Journal of Academic Social Science Studies, (38), 241-262.

Şahingöz, M. (1995). Milli Mücadele Esnasında Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Yapılan Milli Birlik ve Beraberlik Mitingleri. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 11(32), 417-432.

Şimşek, S. (2002). Bir İdeolojik Seferberlik Deneyimi Halkevleri 1932-1951. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.

Tural, E. (2004). 1881 Hersek İsyanı, 1863 Eyalet Teftişleri ve 1864 Vilayet Nizamnamesi. Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 13(2), 93-123.

Yaşar, S. (2014). Atatürk ve çocuk eğitimi. Türk-İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, (17), 53-68.

Yerlikaya, İ. (1995). Yabancı Basında (1925) Musul Kerkük Sorunu. Askeri Tarih Bülteni, (39), 12-66.

Resmi Yayınlar

Atatürk’ün Tamim, Telgraf ve Beyannameleri. (1945). C. 3. Ankara: Maarif Vekâleti.

Birinci Dünya Harbinde Türk Harbi 2.Cilt 2.Kısım Kafkas Cephesi 2. Ordu Harekâtı (1916-1918). (1978). Ankara: ATASE Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları.

Türk Silahları Kuvvetleri Tarihi Osmanlı Devri Birinci Dünya Harbi İdari Faaliyetler ve Lojistik. (1985). C. 10. Ankara: Genelkurmay Başkanlığı Yayınları.

Yurtiçi Şehitlikler. (1999). Ankara: Milli Savunma Bakanlığı Yayınları.

Şehitlerimiz Osmanlı-Rus Osmanlı-Yunan Trablusgarp Balkan Birinci Dünya İstiklal Kore Kıbrıs İç Güvenlik. (1998). Ankara: T.C. Milli Savunma Bakanlığı Yayınları.

El Cezire İstiklal Mahkemesi (Kararlar ve Mahkeme Zabıtları). (2015). C. 3. Ankara: TBMM Basımevi (İlgili Belgenin Bir Kopyası EK-4’te Mevcuttur).

Arşiv Belgeleri

Atase, İstiklal Harbi Kataloğu, K. 271, G. 67, B. 67-1.

Atase, İstiklal Harbi Kataloğu, K. 525, Ds. 8-129, F. 2.

Atase, (26.6.1336). İstiklal Harbi Kataloğu, K. 578, I. 10, 1946, 193.

Daboa, (3.9.1337). DH.EUM.AYŞ. 11, 24 (İlgili belgenin bir kopyası EK-1’de mevcuttur).

Daboa, (19.9.1337). MV. 216, 39(İlgili belgenin bir kopyası EK-2’de mevcuttur).

Daboa, (12.4.1338). DH.EUM.AYŞ. 30, 05 (İlgili belgenin bir kopyası EK-3’de mevcuttur).

Diyanet İşleri Başkanlığı Arşivi (1931). Sicil Numarası: 5224, D-23-1297.

Web Belgeleri

Web 1. https://www.anayasa.gov.tr/tr/mevzuat/onceki-anayasalar/1924anayasasi/. (Erişim Tarihi: 1.08.2020).

Web 2. http://www.hani.gov.tr/tarihce. (Erişim Tarihi: 2.08.2020).

Web 3. http://www.kulp.gov.tr/tarihce. (Erişim Tarihi: 11.08.2020).

Web 4. http://www.canakkalemuzesi.com/ 119150. (Erişim Tarihi: 10.08.2020).

Web 5. https://med.yeditepe.edu.tr/sites/prof_dr_gazi_yasargil_kisa_turkce_cv.p df. (Erişim Tarihi: 16.08.2020).

Süreli Yayınlar

Hâkimiyeti Milliye (5 Mayıs 1336). Fetvayı Şerife. S. 27.

Hâkimiyet-i Milliye (11 Eylül 1337). S. 289.

Takvim-i Vekayi (11 Nisan 1336). Fetvayı Şerifenin Suretidir. S. 3824.

Published

2021-02-27

How to Cite

ÖZTEKE , F. . (2021). Lice District from the First World War to the National Struggle . Türk İslâm Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, 16(31), 197–220. Retrieved from https://timad.com.tr/index.php/timad/article/view/94